zarazem odrzuceniem innych możliwości. Otóż warto pamiętać, że Berent miał znakomite przygotowanie intelektualne, by zostać uczonym, publicystą czy eseistą - słowem, by wypowiadać się za pomocą form bardziej jednoznacznych niż literatura. Miał bowiem za sobą znakomity trening dyskursywnego myślenia. W 1905 r. minęło dokładnie dziesięć lat od jego doktoratu z dziedziny ichtiologii, a prawie równocześnie z pierwszymi pracami literackimi publikował artykuły z dziedziny nauk przyrodniczych. Jako pisarz był oczywiście modernistą, ale proszę pamiętać, że kształcił się w szkole pozytywizmu. Ważne jest przecież to, że mając takie przygotowanie mógłby pisać zupełnie inne teksty. Wybrał jednak pisanie powieści, a więc rolę artysty, który wypowiada