i Kościół w<br>XIX wieku uwiązł w sidłach tej antynomii (że przypomnę cytat z<br>wieszcza: "Polsko! Twa zguba w Rzymie!"). Ułatwiało to niezmiernie<br>zadanie przeciwnikom Kościoła w prezentowaniu go jako niechętnej wolności autorytarnej instytucji. Stąd też filozoficzno-teologiczna uwaga o niezbywalnym, osadzonym w ludzkiej naturze<br>prawie do wolności ma doniosłe implikacje w nauczaniu społecznym<br>Kościoła oraz w jego relacjach ze światem współczesnym. Dzięki<br>soborowej deklaracji można też dokonać dystynkcji w przestrzeni<br>wolności, dzielącą ją na "wolność anarchiczną" (od an-arché, a więc<br>odrzucającą zasady, nie posiadającą fundamentów), inaczej mówiąc -<br>"samowolę" lub, jak wolą ją określać liberałowie, "wolność negatywną",<br>oraz "wolność skierowaną