fascynujące zjawisko z zakresu socjologii literatury" (jak je określił Weintraub) stanowi jeden z problemów staropolskiej komunikacji literackiej, z drugiej zaś strony należy do przyczyn zacofania kulturowego, jakie występuje w Rzeczypospolitej późnego baroku. Komunikacja literacka jest oparta nadal#podobnie jak w średniowieczu#bardziej na żywym słowie oraz na czernieniu papieru raczej inkaustem niż drukarską farbą.<br>Z naszego przeglądu wynika, iż#podobnie zresztą jak w analizie wszystkich innych zjawisk historycznych#i tu trudno o jedną przyczynę, która by wyjaśniała siedemnastowieczny triumf rękopisu nad drukiem. Może być mowa jedynie o splocie powodów.<br>Wszystkie one sprawiły, że dopiero w XIX wieku, po wydaniu celniejszych utworów