To właśnie teologiczna wizja dziejów umożliwia mu taką interpretację. Zauważmy przy tym, że na poziomie faktów i wydarzeń Papież ulega uwarunkowaniom swego czasu i powtarza oficjalnie lansowaną liczbę 4 milionów ofiar. Dziś wiemy, że komunistyczna propaganda zawyżyła tę liczbę ponad dwukrotnie, aby umacniać nienawiść do Niemców. To kolejny przykład pokazujący, jak bardzo koszmarny był to system. Kłamstwo oblepiało wszystko. Nawet prawda o tak straszliwym miejscu jak Auschwitz była traktowana instrumentalnie, ideologicznie.<br>Ale Papież złamał tutaj pewną zmowę milczenia, dlatego że wspomniał, choć tylko aluzyjnie, o tym, że nie tylko Niemcy byli oprawcami, że byli również ci inni. Papież mówi: "Pozwólcie, że nie