pół roku jego partia, Polskie Stronnictwo Ludowe, liczyła więcej członków niż PPR i PPS łącznie. Niezłomni, którzy pozostali na emigracji, utracili uznanie mocarstw, a po użyciu broni jądrowej i kapitulacji Japonii zaczęła w USA mijać sympatia dla kremlowskiego "Uncle Joe". Stosując różnego rodzaju manewry taktyczne, które niekoniecznie przysparzały mu popularności - jak akceptacja dla zerwania konkordatu, odcinanie się od konspiracji zbrojnej, a nawet potępianie jej, czy udział w pozbawieniu obywatelstwa wysokich oficerów, którzy pozostali na emigracji - Mikołajczyk stał się przywódcą antykomunistycznej opozycji i niechętnych systemowi. Coraz lepiej widział jednak granicę "realizmu": uznał, iż jest nią zachowanie całkowitej niezależności przez PSL, co miało