nieskomplikowanej jak pomiar trzeba konstruować specjalne teorie. Przyczyna jest jednak dość prosta. Istotną rolę odgrywa w naukach społecznych mierzenie własności, które nie podlegają bezpośredniej obserwacji; takich jak np. status społeczny, różnego typu postawy i dyspozycje psychiczne, wartościowanie przez danego osobnika zjawisk czy poglądów, itp. Własności te, postulowane nawet przez wyrażenia języka potocznego, nie mówiąc już o bogatej terminologii naukowej, mają dla socjologii oraz psychologii doniosłość podstawową. Odczuwane są jako stopniowalne, ale dopóki nie istnieje jakaś metoda ich pomiaru, twierdzenia o ich rozkładzie w danej zbiorowości, czy też o ich skorelowaniu z innymi własnościami, mają sens mglisty i z trudnością poddają się weryfikacji