wytwarza się specyficzny typ krajobrazu zlodowaconego. Oddziaływanie pośrednie polega na modyfikacji przez system lodowcowy tylko niektórych elementów środowiska, które wpływają z kolei na inne elementy, także w rejonach znacznie odległych od obszaru zlodowaconego.<br> Działalność rzeźbotwórcza lodowców (erozja, depozycja) jest przykładem wpływu bezpośredniego procesów glacjalnych na środowisko. Także oddziaływanie większych mas lodowych na klimat może mieć charakter bezpośredni: wytworzenie się lokalnej cyrkulacji powietrza nad czapą lodową, zmniejszenie liczby dni pochmurnych w jej rejonie. Może też pośrednio wpływać na działalność rzeźbotwórczą rzek w obszarach niezlodowaconych, modyfikując ich reżim hydrologiczny. Przejawy bezpośredniego oddziaływania lodowców na rzeźbę terenu przedstawiono w rozdziałach części 9. Zakres relacji