inaczej - wracają do pierwowzoru. Typ człowieka, którego charakteryzowała godność rozwiązywania swoich problemów to - wedle Ortegi Gasseta - gentleman i hidalgo. Hiszpańskiej nieznajomości polskiego kanonu należy przypisać brak, jako egzemplifikacji typu - szlachcica-Polaka. Oczywiście XVI i XVII wiecznego, który umiera wraz z Rejtanem. Tego, którego obraz genialnie sportretował Brzozowski w "Sam wśród ludzi". "Honor jest dla mężczyzny, czym wstydliwość dla niewiasty" mawiał August de Vigny, z którym zapewne korespondował Marcin Ogieński. Otóż jedna z możliwych odpowiedzi - kto nie chce służyć - powinien sięgnąć do owego wzoru "człowieka honorowego"; wzoru, który ewoluując stał się, jak pisał Zdziechowski, "najpiękniejszym wykwitem cywilizacji zachodniej". Honor jako oznaka powszechnego uznania