wydajne w sensie ekonomicznym i bardziej pluralistyczne pod względem politycznym? Tu odpowiedź brzmi różnie w zależności od kraju. Jeśli chodzi o Związek Sowiecki, sceptycyzm jest bardzo na miejscu. Raczej odległe są szansę na to, że poczynania Gorbaczowa dadzą w wyniku gospodarkę konkurencyjną w skali światowej i polityczny ustrój, w którym ludzie będą rządzić się sami pod dobrotliwą kuratelą trochę jakby zobojętniałej partii komunistycznej. Antydemokratyczna spuścizna leninowska, wielonarodowy charakter państwa i głęboko zakorzenione tradycje centralizacyjne - wszystko to razem osłabia podatność społeczeństwa na skuteczne przejęcie politycznej i kierowniczej odpowiedzialności, a zatem uniemożliwia tego rodzaju pozytywny bieg wydarzeń.<br> Pomyślne wprowadzanie pluralizmu w Związku Sowieckim