O nim w istocie mówi Przedmowa do Filidora. Tekst to wielce osobliwy, bo w tych czasach nie bardzo wypadało, aby pisarz (artysta) objaśniał i zachwalał własne dzieło, które powinno bronić się samo... Gombrowicz robił to jednak całe życie, zwłaszcza w Dzienniku, którego ta Przedmowa jest jakby zapowiedzią. Uważał, że nie ma żadnego powodu, aby gra autora z czytelnikiem toczyła się tylko przy lekturze dzieła: właśnie tą lekturą chce Gombrowicz sterować. Chce zjednać, ba, ukształtować sobie czytelnika. Jakże mogłoby być inaczej, skoro wszystkie wartości (także literackie) rodzą się w wyniku psychomachii: spotkania i swoistej walki jednostek.<br>Jak ta psychomachia chytrze pomyślana! Punktem