przez czas i wiedzę. Ale wtedy właśnie ów pisarz - nie chce się pokazać! <q>"Czy więc Przeszłość - pyta Gombrowicz - musi być dla mnie (...) bez prawdziwych ludzi?"</> (Dz III 236) Tak by się niestety zdawało. Trzeba dopiero gwałtownego zderzenia pojęć moralnych, aby spoza słów wyniknął - żywy człowiek. Gombrowicz czyta: <q>Giustizia mosse il mio alto fattore Sprawiedliwością natchniony mój twórca Jestem stworzona przez Najwyższą Wszechmoc Najwyższą Mądrość i Najwyższą Miłość - i ogarnia go zgroza. Nigdy słowo "miłość" nie zostało użyte w sposób bezczelniej paradoksalny (...) jak mogło się stać, żeby utwór do tyla zdeprawowany najdzikszym strachem, tak służalczy, tak sprzeczny z najistotniejszym poczuciem sprawiedliwości człowieka