Zachodu będzie kontrastował ze Wschodem, gdzie dominanta elementów spekulatywnych, intelektualnych, zaczerpniętych z filozofii greckiej stanowić będzie o jego specyfice.<br>Drugim z najwybitniejszych przedstawicieli chrześcijaństwa łacińskiego III w. jest św. Cyprian (zm. 258 r.). Choć pod względem intelektualnym był uczniem Tertuliana, stanowił jednak pod względem cech charakteru jego kontrast: Tertulian zapalczywy, nieobliczalny indywidualista, Cyprian człowiek ładu i umiaru, który jako biskup Kartaginy rządzi Kościołem afrykańskim z roztropnością i autorytetem rzymskiego urzędnika. Jego episkopat przypieczętowany męczeńską śmiercią zapewnił mu w pamięci potomnych ogromny prestiż, jakim cieszył się zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Św. Cyprian zasłynął swym dziełem o jedności Kościoła. Był