Nie stał o swego chłopa. Korzystał nieraz z przysługującego mu prawa i za półrocznym wymówieniem rugował tego lub owego z gruntu, który właśnie "pasował" dla zaokrąglenia włók folwarcznych; lub też "przesadzał" kmiotka na grunty odleglejsze, w zarośla i odłogi.<br>- Chłop jest wolny... konstytucja mu to poręcza!<br>Jesteśmy tylko kontrahentami! - pokpiwał nieraz krytykując dawne, "patriarchalne" stosunki między wsią i dworem. Pojmował ich anachronizm, sprzeczny z wymaganiami postępu gospodarczego. Ubolewał nad zatwardziałością wielu okolicznych dziedziców; okazywaną w tej mierze wbrew wszelkiej oczywistości.<br>- Mamuty! Ich patriarchalność względem chłopstwa wydaje mi się osobliwym nieporozumieniem: sprowadza się li do ojcowskiego twardą ręką garbowania skóry kmiotkom, w