w latach osiemdziesiątych nikt (nawet on sam) w to nie wierzył.<br> Literatura tego czasu nacechowana jest obsesyjnym lękiem przed zepchnięciem w antypolskość - będącą rodzajem duchowego piętna, utożsamianą ze zdradą wspólnoty. Andrzej Kijowski, dostrzegając ów lęk, męcząc się na co dzień z narzuconymi sobie ograniczeniami - czyli z niemożnością pełnego wyrażenia krytycznej opinii o własnym społeczeństwie czy prawdy innej niż wspólnotowa lub służąca dobremu samopoczuciu wspólnoty - uważał te ograniczenia i niemożności za dziedzictwo naszej porozbiorowej historii. "Tu żyje pamięć nie walk wewnętrznych, lecz zdrad" - pisał, uzasadniając swą myśl następująco: "nie było takiego bohaterstwa, nie było takiej cnoty, którymi [nie umiałaby] się posłużyć któraś