obiektywne prawa estetyki można ze sztuki uczynić naukę, ich następcy odwoływali się do giudizio dell'occhio, do sądu oka - oka artysty, który tym samym stawał się arbitrem piękna. Sztuka nie naśladuje natury - mówili - to znaczy: nie usiłuje dać jej obrazu, naśladuje raczej wytwórcze zdolności natury, próbuje jej dorównać w akcie kreacyjnym (por. rozdz. I, pkt 4 o natura naturata i natura naturans). Świat staje się ekspresywną projekcją duszy artysty, hermetyczną wizją wirtuoza. Piękno widzialne jest tylko etapem do osiągnięcia nieśmiertelnego piękna - odbicia Boga.<br>Sztuka manieryzmu wiąże się z kryzysem złudzeń klasycyzmu renesansowego i jest często sztuką religijną, choć nie doktrynalną. Jeśli manieryzm