także wobec kilku ludzi, z przywiązaniem do paru paryskich ulic i do niektórych krajobrazów mam do tego kraju stosunek ambiwalentny. Francuski, język. Byłem świadkiem. Odbyło się to w ciągu kilku dziesiątków lat, za mego życia. Najpierw wypadało osobom z wyższych klas społecznych umieć trochę po francusku, choćby na tyle, żeby porozumieć się w obecności służby, tak żeby służba nie rozumiała. W międzywojennym dwudziestoleciu szkoły średnie dawały wybór między francuskim i niemieckim. Dla mnie wybór francuskiego był oczywisty. W literaturze międzywojenne Dwudziestolecie orientowało się na Francję, choć znajomość języka w młodszym pokoleniu była już wątpliwa, a dostęp do książek ograniczony. W istocie