w eksperymencie spostrzegają przez pryzmat dotychczasowej wiedzy i doświadczenia. Jeśli na przykład stosuje się jakiś test dwukrotnie i przedziela się go jakąś procedurą eksperymentalną, to nawet najmniej rozgarnięty student zorientuje się, że eksperymentator oczekuje jakiejś zmiany w wynikach testu, zwłaszcza jeśli test ten jest w oczywisty sposób związany z zastosowaną procedurą eksperymentalną".<br><br>W każdym badaniu, zdaniem Orne'a, osoba badana ma status aktywnego uczestnika badania, a nie pasywnego "odbiornika" reagującego, na wzór szczura zamkniętego w skrzynce Skinnera, na bodźce-zmienne dozowane jej przez badacza. Sytuacja badania - co już dużo wcześniej zauważył Rosenzweig (1933) - traktowana jest przez osobę badaną jako sytuacja problemowa. To