na Górnym Śląsku, Pomorzu Gdańskim oraz Mazurach.<br>Lokalne kółka ligowe, złożone w dużej części z chłopów, przyczyniły się do rozszerzenia na wsi czytelnictwa i samowiedzy politycznej, ale stawały się też areną dyskusji zwróconej przeciw ziemiańskiemu kierownictwu.<br>Żywioły konserwatywne powoli również stygły w swym w zapale dla Ligi, w miarę jak radykalizowały się jej terenowe oddziały. Tymczasem po stłumieniu rewolucji w Niemczech zaczęły się i pruskie represje przeciw Lidze. W 1850 r. zmuszono do rozwiązania się Dyrekcję Główną. Niektóre ligi lokalne funkcjonowały jeszcze przez parę lat; w Poznaniu ligą "świętomarcińską" (przy parafii Św. Marcina) kierował Stefański z grupą oddanych sobie dawnych "plebejuszy". Daleka