sześćdziesiątych trzymały się wzoru Hirscha­Dunckera, a więc były właściwie tylko kasami zapomogowymi. Lecz w 1871 r. wybuchł wielki strajk w kopalni Król w Królewskiej Hucie, na znak protestu przeciw nowym metodom kontroli pracy. Wystąpiło kilkuset robotników, wywieszono czerwone sztandary, wojsko spacyfikowało tłum, prawie stu robotników ukarano więzieniem. Odtąd już raz za razem wybuchały strajki w kopalniach, przeważnie zresztą żywiołowe i odosobnione, kończące się też porażką. Socjaliści niemieccy zaczęli organizować swoje związki w okręgu górniczym od 1875 r., początkowo jednak nie zdobyli większego wpływu.<br>W Poznaniu i Bydgoszczy strajki stały się częstym zjawiskiem od 1869 r. Były one krótkotrwałe, czysto ekonomiczne i objęły