o sąsiadach, choć także nieżyczliwie. Trudno kochać tych, którzy - jak to nieraz słyszano w kościele - ukrzyżowali Pana Jezusa. Ale w trudnych chwilach radzono się na wsi także rabina. Pięknie rysuje Mickiewicz postać Jankiela, mądrego, związanego z Polską patriotycznym uczuciem. <br>Wróćmy jednak do sztuki ludowej. Mówiliśmy o wpływach i związkach między regionami. Ale mówiąc o historycznych uwarunkowaniach rozwoju tej sztuki, trzeba też zwrócić uwagę na rolę tradycji, na czynniki, które sprzyjały rozwojowi poszczególnych dziedzin. Najstarsze jest budownictwo. Już w Biskupinie widzimy te rozwiązania techniczne, które zachowały się po dziś dzień w dawnych chałupach drewnianych. Z XI w. pochodzą zdobione pisanki, znalezione podczas