a więc fakt<br>niezbędności Zbawiciela, który musi przybyć ze zbawczą misją, obudzić<br>pneumę z uśpienia i wskazać jej drogę do wolności. Podkreślmy: w ramach<br>doktryn gnostyckich uznano by za całkowicie fałszywe przekonanie, że<br>można się zbawić dzięki li tylko własnym wysiłkom. Zatem wszystkie te<br>koncepcje "Nowej Ery", w obrębie których rozpowszechnia się przekonanie<br>o wyzwalającej czy też zbawczej mocy własnej aktywności byłyby<br>całkowicie sprzeczne z tą podstawową gnostycką intuicją.<br> Jeżeli chodzi o duchy, istoty z innych planów astralnych czy<br>ponadludzkie energie duchowe, to w wierzeniach gnostyckich ich<br>prototypami byli Archonci. Jako wrogowie człowieka i prawdziwego Boga<br>traktowani byli z nieufnością i rezerwą