niezrównaną wiedzą o historii ludzkości, a więc za upoważnionych do kształtowania przyszłych losów tejże ludzkości siłą w razie potrzeby, byli głęboko nieufni wobec każdego, kto nie podzielał ich szczególnego sposobu widzenia. Dyrektywa "kto nie jest z nami, jest przeciwko nam" stworzyła styl postępowania, który interpretował krytykę jako wrogość, trudności jako sabotaż, odmienne poglądy jako zdradę. W takim kontekście wszelka korekta linii politycznej mogła nastąpić jedynie po wręcz katastrofalnych klęskach.<br> Braki instytucjonalne zwielokrotniły jeszcze ową deformację stylu działania. Komunistyczny styl pracy przyczyniał się do powstawania systemów politycznych, które nie zawierały żadnych klap bezpieczeństwa ani mechanizmów wczesnego ostrzegania. Symptomy niedomagań z natury rzeczy