pogarszanie się warunków w krajach wysoko rozwiniętych, następujące po wielu latach szybkiego postępu gospodarczego i technicznego. <br>Można by prawie powiedzieć, że jesteśmy świadkami ześlizgiwania się tych krajów do poziomu Trzeciego Świata. Środki intelektualne wypracowane kiedyś dla analizowania gospodarczej i społecznej dualizacji w krajach postkomunistycznych i wyjaśniania zjawisk wykluczania społecznego i segregacji przestrzennej stosuje się obecnie z powodzeniem w dyskusjach dotyczących sytuacji w krajach najbardziej rozwiniętych. Bezrobocie, niepewność zatrudnienia i wynikające z nich rozmaite formy wykluczania stały się powszechne. Nikt nie da się zwieść eufemizmowi "społeczeństwo o dwóch prędkościach". Marshall Wolfe (1994) wyróżnia różne postaci społecznego wykluczania odnoszące się do: podstawowych środków