myśleniem o człowieku, a tym czym człowiek jest w istocie, leży wielka przepaść. Sztuka nazywana klasyczną myślała o człowieku, współczesna literatura psychologiczna usiłuje człowieka poznać. Wszelki klasycyzm świadomie człowieka upraszczał i konstruował, podporządkowując osobowość pojęciom rozumowym, jak pycha, skąpstwo, bohaterstwo, miłość, ambicja. Tylko dzięki podobnej postawie mogli powstać Makbet, Molierowski skąpiec, Cyd, Romeo i Julia, ojciec Goriot, Sorel, Jim wreszcie. Okazuje się, że w literaturze właśnie dążenie do realistycznej prawdy i wierności może stwarzać fałsz, natomiast człowiek sfałszowany bywa prawdziwy. Stosując kryteria wierności życiowej 90% wielkich postaci literackich zostało ukazanych tylko we fragmentach. Czy wyobrażasz sobie Cyda rozmyślającego jak Bloom Joyce'owski