Szpecenie kraju</>, w której postulował on nie tylko chronienie poszczególnych budynków lecz także ich tła i środowiska, gdyż - "<q>Cenny klejnot potrzebuje też pięknej oprawy</>". <name type="person">Tomkowicz</> stwierdzał, że istnieją "... <q>dzielnice i miasta, które w całości swej godne są nazwy zabytku</>" i z uznaniem podkreślał fakt, że celem powstałych niedawno towarzystw miłośników starych miast (m.in. <name type="place">Florencji</>, <name type="place">Rothenburga</>, <name type="place">Lubeki</>) jest "... <q>ochrona nie pojedynczych zabytków lecz staroświeckiego wyglądu miasta</>". W odczycie wygłoszonym w Krakowie w 1909 r. pt. <name type="tit">Piękność miast i jej ochrona</> omawiał <name type="person">Tomkowicz</> takie istotne zagadnienia z zakresu ochrony i estetyki miasta historycznego jak: linie regulacyjne, rozszerzenie i prostowanie ulic, sadzenie drzew na