ruchy podróżnych lub towarów.<br><br> Zaraza wracała jeszcze wiele razy i ludzie umierali, dziesiątki tysięcy ludzi. A jednak Europa wytrzymała te ciosy i nie poddała się ich niszczycielskiej sile. Właśnie Włochy, gdzie czarna śmierć postawiła po raz pierwszy stopę na lądzie europejskim, doszły na początku XV wieku do pełnego rozkwitu w sztuce, nauce i literaturze.<br> Kończył się średniowieczny scholastycyzm, rozluźniały się okowy trzymające ludzi. Życie stało się bardziej kolorowe, ale dla większości nadal trudne i pełne wyrzeczeń. Czarna śmierć była katalizatorem przyśpieszającym przemiany, które zrodziły nowy świat.<br> Zaraza wywodziła się z Azji Środkowej. Zapadały na nią dziko żyjące gryzonie, a przenosiła na