alfa z preparatów promieniotwórczych tarcze uformowane z różnych pierwiastków. Dokonano wówczas szeregu odkryć, z których najważniejsze, obok wspomnianego ustalenia rozmiarów jądra atomowego, to zrealizowanie pierwszej przemiany jądrowej oraz odkrycie neutronu przez J. Chadwicka.<br>Przemianę jądrową zidentyfikowano kiedy bombardowano gazowy azot (symbol chemiczny N) strumieniem cząstek alfa w wyniku czego uzyskano tlen (symbol O), przy równoczesnej emisji protonu o dużej energii. Reakcje tę zapiszemy w sposób następujący: 14N + ? = 17O + p. tak więc począwszy od tej daty (1919 r.) przestano uważać atomy za niezmienne cegiełki materii, ponieważ, jak ustalono, możliwe było przekształcenie azotu w tlen. Okazało się niebawem, że przemianom typu (?,p) czyli