się tak oryginalnego gatunku piśmiennictwa, jakim była gawęda szlachecka, tworzona piórami pozostałych w kraju literatów.<br>Wielka Emigracja bowiem, wyraźnie lekceważąc powieść jako formę wypowiedzi artystycznej, skoncentrowała się na dramacie.<br>W tej to postaci zamknęła wstrząsającą relację o wielkiej tragedii narodowej. Do pamiętników szlacheckich sięgnęła natomiast powieść historyczna XIX wieku z trylogią Sienkiewicza na czele. Jej sukcesy artystyczne wynikały z umiejętnego wykorzystania (dopiero teraz!) pamiętnikarstwa sprzed lat dwustu. Zdaniem Wacława Borowego pamiętnikarska forma powieści jest najbardziej "narodowym" typem naszej beletrystyki.<br>Wracając do postawionego w tytule szkicu pytania, należy podać i te próby odpowiedzi na nie, które wydają się najmniej przekonywające.<br>W pierwszej