nie użalał pomnąc na wielorakie bóle i troski trapiące ustawicznie nieszczęsny rodzaj człowieczy!... Zaiste, w łzach i goryczy pożywamy tu wszyscy nasz chleb powszedni!... Drogi, po których doczesną musimy odbywać pielgrzymkę, usiane są trudami i smutkami, bojaźnią i niespokojnością, żałobą i cierpieniem, cierniem wszelakich nędz!... W domach naszych, pod strzechami ubogich chatek, choroby i dolegliwości się cisną z głodem i chłodem pospołu, utrapienia i udręki ciągłe tam mają mieszkanie!... A w ślad za nimi i powszędy słychać ustawne żale i utyskiwania, w ślad miotanie się i złorzeczenie, w ślad desperacje i gniew jakowyś, i klątwy, i zawiści jątrzące!...<br>&lt;page nr=140&gt; O, jakże trudno