reguły długotrwałej, następuje w wyniku uprzedniego zakażenia.<br>Przeciwciała powstają w komórkach zwanych immunocytami. Reakcje odpornościowe mogą zachodzić na powierzchni komórki - odpowiedź typu komórkowego lub pozakomórkowo - odpowiedź typu humoralnego.<br>Wszystkie komórki układu odpornościowego są pochodnymi komórek mezenchymy. Według klasyfikacji histologicznej należą one do grupy komórek łącznotkankowych. W szczególności w procesach immunologicznych uczestniczą komórki układu jednojądrzastych makrofagów (por. s. 72), a przede wszystkim limfocyty i komórki od nich pochodne.<br>Przy pierwszym zetknięciu się z antygenem (odpowiedź immunologiczna pierwotna) limfocyty zostają pobudzone i przekształcają się w formy blastyczne zdolne do proliferacji i różnicowania się. W wyniku proliferacji zwiększa się liczba określonych limfocytów "rozpoznających" antygen