habilitacje jego postaci. Wchodzą w skład gry z czytelnikiem, którą na kartach swoich książek prowadzi niestrudzenie Gombrowicz... Upieram się więc, że Filidor nie "jest to tryl, a raczej skręt" (F 68) i że "wytłumaczenie, wyłożenie i nauczenie" (F 152) obu opowiadań wtrąconych należy do najpilniejszych obowiązków gombrowiczologii... Tym, co najbardziej uderza czytelnika Filidora, jest oczywiście symetria. Symetria przeciwieństw, co grubo podkreślone, ale najpierw i przede wszystkim symetria. Syntecie Filidorowi odpowiada anty-Filidor i tak jak analiza sprzeciwia się syntezie, wszystko co anty-Filidorowe powstaje przeciw Filidorowemu. W opowiadaniu pojawia się więc to i tylko to, co posiada swój symetrycznie przeciwstawny odpowiednik