wykorzystywany do korygowania toru ostrza łyżki lub zmiany kierunku działania siły odspajania.<br>Dwa czynniki mają decydujący wpływ na kierunek działania siły odspajania: własności urobiska, a więc jego ukształtowanie, zwięzłość, rodzaj i stan gruntu oraz zamierzony kierunek ruchu ostrza, wynikający z działania uruchamianych przez operatora mechanizmów. W gruntach jednorodnych, stanowiących większość urabianych ośrodków [38], kierunek siły odspajania jest zbieżny z kierunkiem prędkości ostrza [13]. Na rysunku 10.10 jest przedstawiony przykładowy hodograf dyspozycyjnych sił odspajania dla koparki podsiębiernej. Linie HFA, HFB, HFC, HFD, HFE są hodografami sił granicznych. Jeśli odspajanie odbywa się wskutek ruchu ramienia, to ostrze łyżki porusza się z prędkością