więcej aniżeli społeczeństwa postkomunistyczne? - muszą się bronić Jak mawiają Amerykanie, cytując słynne dictum: ceną wolności jest wieczna czujność.<br>Zadanie polega na tym, żeby zreformować postkomunistyczne państwo w sposób sprzyjający rozwojowi prywatnej gospodarki rynkowej. Do tego trzeba liberalnego ustawodawstwa, praworządności i demokracji. To ostatnie zasługuje na wielokrotne podkreślenie, jako że stanowi warunek konieczny, choć niewystarczający, zarówno liberalizmu praw, jak ich przestrzegania. W dodatku, jak zauważył Schumpeter, demokracja jest niesłychanie czułym narzędziem poznawczym (&lt;hi&gt;truth seeking&lt;/&gt;), bez którego trudno byłoby ocenić &lt;hi&gt;ex ante&lt;/&gt; reakcje społeczeństwa na rozmaite przedsięwzięcia państwowe, w tym reformy systemu.<br>Rzeczy mają się być może inaczej w Chinach albo Wietnamie, chociaż myślę