powstają hasła, idee, programy, o których realizację się walczy. Jednocześnie w toku tego procesu wartości ulegają straszliwemu zwyrodnieniu, karleją, kostnieją, przeradzają się we własne przeciwieństwo. Z jednej strony natura nadczłowieka, albo <page nr=33> człowieka pełnego domaga się czynów, z drugiej każdy czyn, tzn. każda udana lub nieudana próba realizacji idei grozi jej wypaczeniem. Rozprawę o idei w ruchu rewolucyjnym Berent zaczyna od opisu strasznego losu społeczeństwa, które żadnej idei zrealizować nie potrafi. Jest to opis snu historycznego rozgrywającego się przy zapuszczonej kurtynie wolnego słowa i jawnego czynu. Typologia możliwych postaw wygląda tak: Pierwsza możliwość: życie będzie się toczyło jedynie siłą nawyku, ludzie będą