może o kierunku i poziomie aspiracji (np. zafascynowanie stylem życia cyganerii artystycznej i chęć uczestniczenia w tej grupie mogą przesądzić o aspiracjach studiowania na uczelni artystycznej).<br>Oczywiście, mówiąc o grupach odniesienia normatywnego ma się na myśli, obok aspiracji przynależności do określonych grup, także aspiracje związane z określonymi rolami społecznymi, wartościami, wzorami kulturowymi, ideałami, jak też symbolami, zewnętrznymi oznakami przynależności lub akceptacji. Często pragnienie, by inni postrzegali nas jako członków danego kręgu (ze względów ambicjonalnych, prestiżowych, konformistycznych itp.), jest silniejsze niż chęć faktycznego uczestniczenia w nim, która może być mitygowana np. obawami niedosięgania do standardów tej grupy. Wydaje się, że rzeczywistym układem odniesienia