nasze dziejopisarstwo ostatnich dwustu lat, iż niektóre zarysy dziejów Polski, nawet te sięgające XVI stulecia, bardziej przypominają historię choroby aniżeli obiektywną analizę przeszłości. We wszystkich epokach szuka się mimowolnych winowajców rozbiorów, od Zygmunta I Starego poczynając (bo przyjął hołd pruski w 1525 roku), poprzez Jana III Sobieskiego (odsieczą uratował przyszłego zaborcę), aż do obu Sasów (spowodowali atrofię państwa i obojętność szlachty na jego losy).<br>Ten poczet głównych winowajców otwiera oczywiście ostatni monarcha Rzeczypospolitej. Podczas gdy jego obrońcy całą winą obarczają bądź to przemoc zaborczych sąsiadów, bądź też konserwatyzm stanu szlacheckiego, który nawet w momencie śmiertelnego zagrożenia nie zdobył się na wystawienie