PPS, Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego (TUR), które np. prowadziło kursy praktyczne, ideowe, a także zakładało kluby sportowe. TUR miał szerokie kontakty międzynarodowe, m.in. z Francją i z Łotwą.<br><br>Znaczną część stowarzyszeń, nastawionych na działalność wychowawczą, zasilała młodzież. Tradycje największego z nich: Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), sięgały czasów przedwojennych. Harcerstwo wychowywało zastępy młodych patriotów, z których wielu oddało swe życie w czasie II wojny światowej.<br><br>Obok przedstawionych już stowarzyszeń istniały i inne, zakładane przez różne środowiska, np. twórcze, kombatanckie, kobiece, regionalne (Towarzystwo Obrony Ziem Wschodnich), ziemiańskie i działające na różnych polach społecznej aktywności.<br>Wśród tych rozlicznych zrzeszeń, mniej lub bardziej formalnych, należy