ten albo tamten!... Bo ano co insze nas gnębi a uciska: pańska twarda ręka - szlachecka, polska, swoja!...<br>&lt;page nr=246&gt; Juści prawda: kraj... ziemia... to niebo!... Jakże nie miłować? Ale to, widzi mi się, nie cała jeszcze ojczyzna!<br>- Ojczyzna jest jedna: ziemia - mowa -wiara!<br>- Nie!... Ojczyzny są różne!... Chłopska ojczyzna to jest głód, zimno, choroby i praca równa bydlęcej chłosta i klątwy, i uciemiężenie!... Ona zawsze była oddzielona od ojczyzny szlachty - sytej, dostatniej ojczyzny, świętującej hucznie, pańskiej!...<br>Jarmuntowicz powstał gwałtownie, wzburzony i pobladły.<br>- Nieszczęsny, zaślepiony człowieku! - rzucił słowa z ust drgających od pasji. - Dosyć o tym!... Nie zmówimy się jednym językiem!... Widziałeś mi się