Propozycje, jakie przysłali internauci w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku, pokazują, że „młode” słownictwo jest zarazem nowatorskie i zachowawcze, żartobliwe i poważne, grzeczne i niezbyt grzeczne. Są wśród nich słowa znane z innych odmian środowiskowych, np. żyleta – „trybuna, na której się stoi i kibicuje”, baza oznaczająca ‘podziw, aprobatę’, więzienno-potoczne git ‘dobrze, fajnie, spoko, pozytywnie’ twórczo rozwijane jako gites, gitara, gitówa, gituwa. Są też słowa rzadkie, a najatrakcyjniejszy to atencjusz i jego żeński wariant – atencjuszka ‘osoba chcąca zwrócić na siebie uwagę’, utworzone od dawnego słowa atencja ‘względy, szacunek’.

W zgłaszanym słownictwie znalazły się też wulgaryzmy, które jednak nie mają waloru odkrywczości, niczym nie zaskakują, dlatego w plebiscycie nie bierze się ich pod uwagę. Podobnie regulamin konkursu traktuje licznie napływające hasła-nazwiska lub aluzje do nazwisk, trudno bowiem uznać czyjeś nazwisko za słowo roku.

Młodzi ludzie żywo reagują na wydarzenia bieżące, jest więc w propozycjach wiele słów związanych z pandemią, inspirowanych przede wszystkim pierwszym członem nazwy koronowirus: koronaferie, koronawakacje, koronatime, koronaparty, koronaświrus, koronawajrus, koronalia, koroniarz i pieszczotliwa koronka. Od oficjalnej nazwy choroby: covid-19 pochodzą słowa: covidiota, cowidiot, covidować, coviszkoła. Do sytuacji zdalnego nauczania spowodowanego pandemią odnosi się neologizm: zdalka, będący prawdopodobnie aluzją do studenckiego słowa zalka ‘zaliczenie’.

W młodzieżowym słownictwie najbardziej fascynująca jest kreatywność jego użytkowników. Są słowa twórczo przekształcane, np. smakuwa, skarpeciara czy ogromnie popularna naura, kolejny wariant wyrażenia ‘na razie’ po nara, narka, narazka, narta, narciarz. Ciekawym przejawem słowotwórczości jest czasownik spewuenić ‘zepsuć, schrzanić, spieprzyć’. Powstał jako gwałtowna, emocjonalna reakcja na decyzję organizatorów plebiscytu wykluczającą z konkursu słowo nieregulaminowe, aczkolwiek popularne.

Są też słowa-znaki: XD, JD, są słowa-sygnały, skracane do granic możliwości, które odgradzają „swoich” od „obcych”. Bo któż z nieswoich zrozumie, co to pog, sus, rel czy es? Co to oro, co to yś? Niektóre z tych najkrótszych słów popularyzują się dzięki memom i grom komputerowym: pog to skrócona postać emotikony pogchamp – „wyraża szok, niedowierzanie, epicki moment”. Sus (ang. suspect/suspicious) ‘podejrzany, podejrzanie’: „Nie wiem, czy ci zaufać, jesteś sus”. Rel (ang. relatable) objaśniane jako ‘mam tak samo’: „Kiedy je mówimy, to mamy na myśli, że czujemy się podobnie: Nienawidzę matmy. Rel”. Z najkrótszych słów chyba najpopularniejsze jest es pisane też jak ess, esss, ez, pochodzące od essa albo od easy: ‘coś łatwego, coś oczywistego, słowo wyrażające zachwyt, podekscytowanie’: „Jak ci idzie? Ez, już kończę”.

Są też przekształcenia słów rodzimych, jak oro: „Od słowa orać/orka i oznacza rzeź, klepe czy zadyme. Zmotywowani ludzie, którzy idą walczyć, po prostu idą orać” – wyjaśnia internauta. Można zrobić oro na teście w szkole, można w grze komputerowej. Ale najkrótsze i najbardziej zaskakujące jest yś: ‘wyraz dźwiękonaśladowczy’, ‘pozytywna odpowiedź’. Internauci objaśniają je tak: „Słowo uniwersalne, pogłębiające emocje. Potwierdzające lub negujące”. „To tak jakbyśmy chcieli coś zrobić lepiej i przy tym mówimy yś, ale również yś może posłużyć jako droga komunikacji zespołowej, np. zamiast mówić moja! to mówimy yś”.

Młodzieżowa mowa nie jest nastawiona na przekaz informacji, tylko ocenia rzeczywistość i eksploduje ekspresją. W tegorocznym konkursie emocji jest sporo: i pozytywno-żartobliwych, wyrażanych zdrobniałą formą słowotwórczą, np. maśniutko, sztywniutko, jazdunia, i prześmiewczo-napastliwych. Tych ostatnich jest, niestety, więcej, co pokazuje, że także na młodych ludzi ma wpływ wysoka temperatura naszego życia społecznego.