4 osoby, 5 osób

4 osoby, 5 osób
19.12.2015
19.12.2015
Chciałam zapytać, czy poprawne jest zdanie:
Wystarczy 4–5 osób w jednym pokoju?
Moje wątpliwości budzi fakt, że powiedzielibyśmy: wystarczą 4 osoby i wystarczy 5 osób. Co zrobić, jeśli te liczebniki „spotykają się” w jednym zdaniu?
Z pozdrowieniami
Agnieszka
Nie należy dopuścić do spotkania tych liczebników w jednym zdaniu (a na pewno już nie w jednym pokoju)! Liczebniki: 2, 3, 4 (oraz: 22, 23, 24, 32, 33, 34 itd.) wymagają obecności rzeczownika w mianowniku (dwa psy, trzy pokoje, cztery osoby), natomiast te od pięciu do dziewięciu, a także od dziesięciu do dwudziestu jeden (oraz: 31, 35, 36 itd., 41, 45, 46 itd.) – dopełniacza (siedem krzeseł, czternaście ulic, sześćdziesiąt pięć lat). Sprawia to, że połączenie – w jednym wyrażeniu – rzeczownika i dwóch (lub kilku) liczebników mających różne wymagania spowoduje powstanie błędu składniowego. Dlatego należy użyć konstrukcji odrębnych, np.
Wystarczą 4 osoby, może 5.
Jak widać, w takim wypadku nie trzeba powtarzać rzeczownika po drugim liczebniku (por. też: Najstarszy syn miał 10 lat, najmłodszy – 4).

Przy okazji warto wspomnieć, że w zdaniu, które Pani przytoczyła, zamiast myślnika rozdzielającego dwa liczebniki (przy założeniu, że można ich użyć razem) właściwszy byłby przecinek (Wystarczy 5, 6 osób w jednym pokoju) – konstrukcja 5, 6 osób oznacza ‘mniej więcej 5 albo 6 osób’.
Myślnik (5–6 osób) wskazuje na zakres liczbowy: ‘od 5 do 6 osób’. W wielu wypadkach różnica między tymi dwoma typami użyć nie jest duża (albo wręcz żadna), są jednak sytuacje, w których może się to okazać istotne.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego