mundial

mundial
28.05.2011
28.05.2011
W ostatnich latach dziennikarze zajmujący się siatkówką powszechnie używają słowa mundial na określenie mistrzostw świata w tej dyscyplinie, wcześniej słowem tym określano jedynie mistrzostwa świata w piłce nożnej.Czy należy to traktować jako błędne użycie wyrazu, czy naturalne rozszerzenie jego znaczenia?
Hiszpańskie słowo mundial zrobiło karierę w różnych językach (w tym w polszczyźnie) po finałach piłkarskich mistrzostw świata, których gospodarzem w 1970 był Meksyk. Z oficjalnej nazwy tej imprezy, czyli El Campeonato Mundial de Fútbol, wyabstrahowano jeden człon, przymiotnik mundial, i zaczęto używać go jako jednowyrazowego, rzeczownikowego odpowiednika konstrukcji mistrzostwa świata w piłce nożnej.
Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że na gruncie hiszpańskim przymiotnik mundial ma ogólniejsze znaczenie ‘światowy’ i w związku z tym występuje w bardzo różnych kontekstach, także sportowych, np. w nazwach imprez typu: El Campeonato Mundial de Atletismo (mistrzostwa świata w lekkiej atletyce); El Campeonato Mundial de Motociclismo (motocyklowe mistrzostwa świata). Szczególnie często obecny jest w hiszpańskojęzycznych doniesieniach prasowych, np. „Rusia organizará el Campeonato Mundial de Hockey’’ (Rosja organizatorem mistrzostwa świata w hokeju), „Comienza el campeonato mundial de esquí nórdico’’ (początek mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym).
Nic zatem dziwnego, że i w języku polskim stopniowo generalizuje się zakres znaczeniowy tego wyrazu, który coraz częściej oznacza po prostu rywalizację sportową na poziomie mistrzostw świata. Przejawem tej tendencji jest nie tylko określanie mianem mundialu mistrzostw świata w siatkówce, ale i w innych dyscyplinach sportu, m.in. mistrzostw świata w piłce ręcznej. Dowodem nagłówki prasowe: „Ósme miejsce biało-czerwonych na szwedzkim mundialu to wynik poniżej oczekiwań’’ (Gazeta Wyborcza); „Polacy chcą zorganizować mundial (w piłce ręcznej) w 2015. Decyzja już dziś!’’ (Przegląd Sportowy).
Proces poszerzania zakresu znaczeniowego mundialu ma ciąg dalszy. Na stronie internetowej Kulturaonline.pl znajdziemy taki oto tytuł: „Filmowy mundial w Zwierzyńcu’’ (sic!). Ciekawe, co nas jeszcze czeka: Mundial we fryzjerstwie, Mundial w wytwornym krawiectwie, Mundial specjalistów od wykwitnej kuchni???
Bogusław Nowowiejski, prof., Uniwersytet w Białymstoku
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego