pilot

pilot
22.07.2002
22.07.2002
Dlaczego pilot (urządzenie) ma niejednoznaczną odmianę w bierniku i dopełniaczu liczby pojedynczej? (Słownik ortograficzny PWN i Słownik poprawnej polszczyzny PWN podają, że: „B.=M. a. D”. Od czego to zależy? Kiedy B.=M., a kiedy B.=D.?).
M. pilot
D. pilota
B. pilot/pilota
Biernik lp. równy dopełniaczowi mają zwykle nazwy istot żywych – zwierząt i ludzi – pozostałe zaś mają biernik tożsamy z mianownikiem. Istnieje jednak ogromna liczba wyjątków od tej reguły, które w dodatku układają się w serie, np. nazwy tańców, grzybów, samochodów, wielu owoców i potraw mają biernik równy dopełniaczowi mimo nieżywotnego znaczenia. Do tych wyjątków należy też pilot (np. telewizyjny), który w bierniku ma formę pilota – mówi się W ręku trzymał pilota raczej niż W ręku trzymał pilot. Być może ktoś, kierując się znaczeniem tego wyrazu, uzna, że powinien on mieć dopełniacz równy mianownikowi, ale takie użycia są rzadkie. W cytowanych przez Panią słownikach PWN powinna więc być podana tylko jedna końcówka biernika lp. w znaczeniu 'urządzenie' – pilota. Postaramy się nanieść zmianę przy najbliższej okazji.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego