zakluczyć
Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?
Z poważaniem,
Mikołaj Kirschke
4.09.2002
4.09.2002
Szanowni Państwo, Od dłuższego czasu prowadzę spór z moimi sąsiadami w bloku, którzy uznali za stosowne obwiesić każdą możliwą przestrzeń najróżniejszymi komunikatami („Uwaga. Tu grasują złodzieje”, „Proszę zamykać drzwi”, „Prosze o ciche zamykanie drzwi” itp.). Jeden z tych komunikatów głosi: „Prosze zakluczać drzwi!”. Błagam, pomóżcie, czy ten potworek językowy jest prawidłowy?
Z poważaniem,
Mikołaj Kirschke
Czasowniki kluczyć, zakluczyć 'zamknąć kluczem', zakluczać 'zamykać kluczem' są bardzo stare, sięgają epoki prasłowiańskiej i występują w wielu językach słowiańskich. W języku polskim już zapomniane, zachowane tylko w dialektach północnej Polski (dlatego wywołują silne emocje w innych regionach). W polszczyźnie potocznej można się spotkać z czasownikami zakluczyć w znaczeniu 'zamknąć kogoś na klucz, uwięzić' lub 'zakończyć' – są to rusycyzmy.
— Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
Z dzieciństwa pamiętam pewną zabawę, wspomina o niej też Krystyna Kofta w Złodziejce pamięci: „ODKLUK ZAKLUK. To były prawdziwe zaklęcia. W taki sposób otwierało się i zamykało drzwi podczas zabawy w dom. Mówiłam jak inne dzieci: odkluk, i byłam w środku. Proszę cię, jak będziesz wychodził, nie zapomnij zakluczyć drzwi, wołałam do chłopca grającego rolę mojego męża w zabawie w dom”.
— Krystyna Długosz-Kurczabowa, Uniwersytet Warszawski
Z dzieciństwa pamiętam pewną zabawę, wspomina o niej też Krystyna Kofta w Złodziejce pamięci: „ODKLUK ZAKLUK. To były prawdziwe zaklęcia. W taki sposób otwierało się i zamykało drzwi podczas zabawy w dom. Mówiłam jak inne dzieci: odkluk, i byłam w środku. Proszę cię, jak będziesz wychodził, nie zapomnij zakluczyć drzwi, wołałam do chłopca grającego rolę mojego męża w zabawie w dom”.
Mirosław Bańko
