satelita

satelita
22.06.2015
22.06.2015
Czy prawidłowe jest zdanie, które przeczytałem na pasku w TV Republika: „Polska zbuduje dwa satelity wojskowe”. Jakoś dziwnie brzmi.
W słowniku wileńskim (1861) satelita (w ówczesnej pisowni satellita) to przede wszystkim „nieodstępny towarzysz”. Dziś też słowo to ma znaczenie osobowe, może oznaczać osobę pozostającą pod czyimś wpływem lub stale komuś towarzyszącą. W tym znaczeniu powiemy oczywiście dwaj satelici, w bierniku dwóch satelitów, nie dwa satelity. Co ciekawe, satelita w znaczeniu 'państwo pozostające w orbicie wpływów innego państwa' ma też rodzaj męskoosobowy, por. „Przeciwko głosowała Rosja i jej satelici” (za Innym słownikiem języka polskiego). W przykładzie podanym w pytaniu słowo satelita jest jednak rodzaju męskiego rzeczowego, zatem użycie w nim formy dwa satelity jest uzasadnione.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego