Słowa te mają różne pochodzenie. Rzyć (‘tyłek’) jest kontynuantem prasłowiańskiego rzeczownika *ritь, a żyć pochodzi od, też prasłowiańskiego, czasownika *žiti. Oba prasłowiańskie wyrazy miały te same znaczenia, które mają ich współczesne polskie kontynuanty.
Byłoby mało prawdopodobne, by wyrazy zawierające ż i rz miały wspólne pochodzenie, ponieważ głoska zapisywana jako rz do XVIII wieku brzmiała inaczej niż obecnie (była zbliżona do miękkiego /r/), czyli była zupełnie inna niż głoska zapisywana jako ż. Zdarzało się, że w toku rozwoju języka nastąpiła zmiana zapisu i w miejscu dawnego rz obecnie występuje ż. Tak się stało np. z wyrazem pasożyt, który powstał jako złożenie czasownika paść i rzeczownika rzyć (pasorzyt; dosłownie: ‘ten, kto pasie swoją rzyć’).