pisarzy czy pisarzów?

pisarzy czy pisarzów?
23.06.2004
23.06.2004
Witam!
Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
Chodzi tu o dobór końcówki dopełniacza liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego (uwaga: -acz i -arz to nie końcówki, lecz przyrostki). Pomijając rzeczowniki zakończone na -anin, które zwykle mają tzw. formę bezkońcówkową, np. arian, mieszczan, gdańszczan, mogą one przyjmować końcówki -ów albo -i (-y).
Pierwsza z tych końcówek dołączana jest do wyrazów o temacie fleksyjnym zakończonym na spółgłoskę twardą, np. mostów, wozów, zaworów. Druga pojawia się po tematach zakończonych na spółgłoskę miękką lub tzw. funkcjonalnie miękką (c, dz, cz, , sz, ż, rz, l), np. gości, koni, niedźwiedzi, miesięcy, pieniędzy, groszy.
Niektóre rzeczowniki mogą występować z obiema końcówkami, np. mazgajów a. mazgai, koszy a. koszów, pali a. palów, palaczy a. palaczów. Częściej stosuje się końcówkę -i (-y), zaś końcówka -ów bywa często, z uzasadnionych przyczyn, uważana za przestarzałą (por. nauczycielów, pisarzów). Tłumaczy to rozbieżności pomiędzy słownikami – autorzy niektórych słowników podają przede wszystkim formy często używane, autorzy innych wymieniają również rzadsze, a nawet rzadkie warianty.
Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego