Bachleda Curuś czy Bachleda-Curuś?

Bachleda Curuś czy Bachleda-Curuś?
14.05.2018
14.05.2018
Szanowni Państwo,
w poradni był poruszany temat zapisu nazwisk z przydomkami podhalańskimi, np. Bachleda Curuś (ze spacją, bez łącznika). Odpowiedzi prof. Bańki i dr. Grzeni nie były zbyt rozstrzygające. Czy sprawy nie rozwiązuje jednoznacznie reguła [185] WSO? Ponadto samo Bachleda-Curuś jest w części hasłowej słownika. Spotkałem się ostatnio z kategoryczną opinią, że łącznik jest tu błędem i koniec. Prosiłbym o komentarz.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Nazwisko Bachleda Curuś noszone przez mężczyzn jest zestawieniem personaliów rodowych nosiciela i góralskiego przydomka (żeby odróżnić jednego Bachledę od drugiego) i dlatego powinno być tak właśnie zapisywane (np. Adam Bachleda Curuś, były burmistrz Zakopanego). Można by je też oddawać w druku z drugim członem w cudzysłowie (Bachleda „Curuś”), lecz taki sposób zapisu się nie przyjął. W wypadku kobiet niezamężnych (np. panny Alicji aktorki…) należałoby więc pisać Alicja Bachleda Curuś. Jeśli wyjdzie ona niebawem za mąż za koszykarza Janusza Gortata i przyjmie jego nazwisko, a jednocześnie pozostanie przy swoim panieńskim, wtedy będzie panią Alicją Gortat-Bachledą Curuś. Gdyby – jak proponuje internauta – regułę o wstawianiu dywizu w nazwiskach dwuczłonowych [185] w WSO rozszerzyć o przydomki (mówi ona: „Odnosi się to także do wypadków, kiedy jeden z członów nazwiska jest pseudonimem, np. Boy-Żeleński, Grot-Rowecki”), trzeba by pisać Adam Curuś-Bachleda i Alicja Curuś-Bachleda (a nie: Adam Bachleda-Curuś, Alicja Bachleda-Curuś), czyli z przydomkiem na miejscu pierwszym. Jednak w odniesieniu do kobiet niewiele by to zmieniło, gdyż dywiz pozostaje. Zdaje się, że ktoś nie przemyślał do końca sprawy, zamieszczając w Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod red. E. Polańskiego (Warszawa 2017, s. 221) hasło Bachleda-Curuś (Alicja Bachleda-Curuś). Człon Curuś poprzedzony łącznikiem może być dla kogoś niezorientowanego w zawiłościach rodowych tej góralskiej rodziny i w ustaleniach ortograficznych nazwiskiem… męża (Alicja wyszła za mąż i nosi dwa nazwiska…). Jak widać, zapis z łącznikiem usankcjonowany przez WSO (Bachleda-Curuś) wprowadza sporo zamieszania. O wiele lepiej byłoby postawić na pisownię bez dywizu Bachleda Curuś.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego