Beatlesi, beatlesi, bitelsi

Beatlesi, beatlesi, bitelsi
3.04.2002
3.04.2002
Szanowni Państwo,
Chciałabym spytać o spolszczoną nazwę członka zespołu The Beatles, czyli formę „bitels”. Przyznam, że mnie ona razi; robiłam także miniwywiad wśród znajomych i nikomu się nie podobała. Czy można stosować angielską pisownię, choć nie podaje jej słownik?
Popularność grupy The Beatles sprawiła, że potrzebujemy słowa, które odnosiłoby się do poszczególnych członkach zespołu i mogło być używane w liczbie pojedynczej. Jest to potrzeba wyjątkowa: nie mówimy przecież o „jednym Rolling Stonesie”, o „dwóch Niebiesko-Czarnych” ani o „niektórych Skaldach”. Chcemy natomiast mówić np. o jednym członku zespołu The Beatles i wahamy się, jakiego słowa użyć, gdyż brak nam analogicznych przykładów, na których moglibyśmy oprzeć swoją decyzję.
Problem to zresztą nienowy. Kiedyś rywalizowały dwie spolszczone formy: bitelsi i bitlesi, z których pierwsza, bliższa oryginalnej wymowie, zwyciężyła. Wciąż jednak pozostaje w użyciu forma beatles, odnoszona do poszczególnych członków zespołu, odmienna w obu liczbach, np. „Zak Starkey jest synem Beatlesa, Ringo Starra” (Filipinka), „Gdy w połowie lat sześćdziesiątych bracia Gibb zaczęli w Australii wydawać pierwsze płyty, okrzyknięto ich tam nowymi Beatlesami” (Tylko Rock). W prasie i literaturze fachowej zwykle używa się właśnie tej formy, podczas gdy w literaturze pięknej można też spotkać formę bitels, np. „(…) będziesz wyglądał jak bitels na występach” (Hanna Ożogowska, Głowa na tranzystorach).
Niezależna od wyboru formy spolszczonej lub oryginalnej jest kwestia użycia wielkiej albo małej litery. Jeśli mamy na myśli cały zespół, piszemy oczywiście jego nazwę wielką literą, np. Bitelsi, Beatles lub The Beatles. Jeśli zaś myślimy o poszczególnych jego członkach, powinniśmy używać małej litery. Dlatego powyższy cytat z „Filipinki” należałoby poprawić: „Zak Starkey jest synem beatlesa, Ringo Starra”.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego