W sprawie tej niedawno wypowiedziała się Rada Języka Polskiego (zob. poradę na temat ulicy Rexa pod adresem https://rjp.pan.pl/), ustalając, iż polszczyć – ze względu na oboczność – należy tylko formę miejscownika. Nie dotyczy to skrótowców, które na mocy wcześniejszej decyzji Komisji Kultury Języka Polskiej Akademii Nauk, powinniśmy w przypadkach zależnych pisać, zawsze polszcząc x do ks, np. Animex – Animeksu.

Osobiście uważam, iż polszczyć zapis należałoby we wszystkich wyrazach zakończonych na -x. Byłoby to zgodne ze zwyczajem językowym, i rozsądne, bo przecież formy odmieniane w polskich tekstach trzeba uznać za spolonizowane. Obserwacje na ten temat przedstawiłem w maju 2001 na posiedzeniu Komisji Kultury Języka Polskiej Akademii Nauk, która obecnie pełni funkcję doradczą wobec RJP. Jednak zgodnie z decyzją Rady, jeśli formą podstawową jest Bronx, powinniśmy pisać: do Bronxu, ku Bronxowi, przez Bronx, za Bronxem, ale w Bronksie. Jeśli zaś za formę podstawową uznajemy Bronks, wówczas w formach odmiany nie powinniśmy stosować znaku x. Trzeba wszakże podkreślić, iż taka spolszczona forma mianownikowa jest bardzo rzadka.

– Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski

PS. O tym, że orzeczenie Rady Języka Polskiego w sprawie odmiany wyrazów o zakończeniu x niepotrzebnie komplikuje polską fleksję, już pisaliśmy na łamach naszej Poradni. Godne uwagi jest, że Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. prof. Edwarda Polańskiego (notabene wydany z pozytywną opinią Rady), całkiem inaczej rozwiązał tę sprawę. Jak wynika z par. 9.5 (punkt d) i 66.3 (uwaga 2), radzi on pisać np. Halifax – Halifaksu, Hendrix – Hendriksem, a więc zamieniać końcowe x na ks we wszystkich przypadkach odmiany (nie tylko w miejscowniku), i to niezależnie od tego, czy dana nazwa jest skrótowcem, czy też nie. Mamy nadzieję, że decyzja ta spotka się z aprobatą czytelników.