Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

21.12.2018
21.12.2018

Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).

Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):

Środki zaradcze w przypadku niewykonania
pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.

Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.

W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?

Mamy tu do czynienia z tzw. brukselizmem (nazwy tej używam neutralnie, jako terminu), czyli z (nomen omen) środkiem językowym używanym w tekstach oficjalnych tworzonych w strukturach Unii Europejskiej. Rzeczownik środek (ang. remedy) ma w tej odmianie (bo to już nowa odmiana) polszczyzny wiele znaczeń, które nie są znane w języku ogólnym, a z których część na pewno jest stosowana w terminologiach specjalistycznych, z czego zdaje sprawę baza terminów unijnych (IATE – Interacitive Terminology for Europe – https://iate.europa.eu/home). W przywołanych przez Panią tekstach jest ma on zapewne znaczenie zbliżone do działania, co wpływa na jego łączliwość: wykonać środki. Dla mnie, jak i dla większości użytkowników języka nieposługujących się na co dzień „brukselską” odmianą polszczyzny, jest to niewątpliwie użycie dziwne, niestandardowe, jednak w ramach tej odmiany zapewne jest skodyfikowane (zob. IATE).

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  1. 21.12.2018
    Szanowna Pani Doktor!
    Mam pewną uwagę dotyczącą domniemanego brukselizmu wykonywać środki. Mam pewną wątpliwość, czy jest to w istocie brukselizm. Pragę zwrócić uwagę na fakt, iż w kodeksie karnym z 1997 roku jednym z rodzajów reakcji prawnokarnych są środki karne. Natomiast kodeks karny wykonawczy z 1997 roku mówi o wykonywaniu orzeczonych środków karnych. Tym samym wydaje mi się, że sformułowanie wykonywać środki pochodzi z innego źródła niż odmiana brukselska.

    Z poważaniem,
    Igor Kulawczyk
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego